Om steden te beschermen tegen de oprukkende klimaatverandering moeten we ze groener maken. ‘Bomen zijn daarbij essentieel’, zegt Wilco Otte van de duurzame producent Wavin. ‘Meer groen is niet alleen ecologisch, maar ook mooier en fijner voor de inwoners.’
De helft van de wereldbevolking woont in steden en de Verenigde Naties verwachten dat dat tegen 2050 zelfs twee derde zal zijn. Naast de bevolkingsdruk komt ook de klimaatdruk op ons af. Steden moeten zich wapenen tegen extreme weersomstandigheden zoals droogte en hevige regen. ‘Alleen als ze in zee gaan met de juiste partners en met de hulp van innovatieve technologie zullen steden leefbaar blijven’, zegt Wilco Otte, geograaf en urbanist van opleiding. Gedurende zijn hele carrière – onder meer bij het Europees Parlement en consultant Deloitte – ging hij aan de slag met een holistische visie op duurzaamheid en strategie. Otte is sinds 2019 Global Sustainability Director bij Wavin: een van oorsprong Nederlands producent wat wereldwijd innovatieve oplossingen levert voor de bouw en infrastructuur.
Om onze steden leefbaar en aangenaam te maken en te houden moeten we ze “vergroenen” en “verkoelen”.Wilco Otte , Global Sustainability Director
Bloeiende stad
‘Wereldwijd warmen steden twee keer sneller op dan de rest van de wereld, dat noemen we het stedelijk hitte-eilandeffect. De temperatuur in de stad kan tot 5 graden verschillen met die van de rand, afhankelijk van de klimaatzone’, legt Otte uit. Een gemiddelde stad kan tegen het einde van deze eeuw 4 graden opwarmen. Zelfs bij een opwarming van ‘maar’ 1,5 graad kunnen 2,3 miljard mensen kwetsbaar worden voor ernstige hittegolven. De energiebehoefte voor ruimtekoeling zal naar verwachting wereldwijd verdrievoudigen tegen 2050, aangezien miljoenen huishoudens in ontwikkelingslanden de komende decennia airconditioners zullen aanschaffen.
‘Om onze steden leefbaar en aangenaam te maken en te houden moeten we ze dus “vergroenen” en “verkoelen”. En als we aan meer groen denken, dan moeten we in eerste instantie inzetten op meer bomen’, zegt Otte. ‘Met goed beheerde stadsbossen kun je de luchttemperatuur tot 8 graden verlagen omdat ze het regenwater verdampen. Je hoeft trouwens niet meteen aan uitgestrekte wouden te denken. Ook met stadsbomen kom je al een eind weg. Met meer bomen en zelfs struiken wordt ook de luchtkwaliteit automatisch beter, want die filteren verontreinigende stoffen.’
Boom in container
‘In het nieuwbouwproject Quartier Bleu in Hasselt hebben we samen met de aannemer gewerkt aan zo’n groene oplossing: we installeerden TreeTanks. Dat zijn een soort infiltratiekratten uit kunststof waarin de wortels van bomen in ideale omstandigheden kunnen groeien omdat ze de nodige grond- en voedingsstoffen, zuurstof en water krijgen. En met goed ontwikkelde boomwortels krijg je gezonde, volgroeide bomen, terwijl bodemverdichting bomen net gevoelig maakt voor droogte. Onze containers kun je eenvoudig in de grond stoppen en dankzij de zijpanelen kun je de verdichte grond scheiden van de losse grond. Omdat de wortels zijn ingekapseld, zullen ze het bovenliggende wegdek niet beschadigen.’
Hoe het precies werkt? ‘Op de plek waar de boom komt te staan, creëren we een holle ruimte waarin we een kunststof krat plaatsen. De boom komt in het midden, de rest vullen we op met een speciaal voor bomen samengesteld substraat. Om de boom te stabiliseren, verankeren we hem. Via drainageleidingen brengen we water en zuurstof bij de wortels, want die heeft een boom natuurlijk nodig om te groeien. Als er later toch nog kabels en leidingen in de grond moeten komen, is dat geen probleem. Het systeem is eenvoudig te monteren, plaatsen en ook demonteren.’
Sociale dimensie
Wavin zoekt innovatieve mogelijkheden om bij te dragen aan een duurzame toekomst en werkt daarvoor samen met onder meer regionale en stedelijke overheden, maar ook met projectontwikkelaars en aannemers. ‘We zoeken niet alleen circulaire oplossingen, maar geven ze ook een sociale invulling. Waar we in Europa inzetten op ecologie, komt daar in pakweg Latijns-Amerika ook een sociale dimensie bij. In Bogota werken we bijvoorbeeld aan de renovatie van betonnen leidingen – binnenin brengen we een leiding uit kunststof aan – waardoor ook de armere bevolking van schoon water kan genieten en leidingen een tweede leven krijgen.’
