"Er is in de media weinig ophef over legionella, je hoort er tegenwoordig nauwelijks iets over. Maar ik denk dat er veel in de doofpot verdwijnt. Volgens mij voldoet een kwart van de installaties niet aan de veiligheidseisen. Daar kan dus legionella ontstaan. Ik denk dan aan oude herenhuizen of 2-sterren-hotels.”
Eric van der Blom, vakspecialist sanitaire technieken, afdeling Techniek & Markt, UNETO-VNI:
"De installatiebranche is wel bezig met legionellapreventie, maar beheerders/eigenaren van de gebouwen nemen het niet allemaal even nauw met de regels. Kijk maar naar de recreatiesector en het rapport dat Actal over de regeldruk rondom dit onderwerp heeft opgesteld. Vanuit het RIVM komen die signalen maar ook de minister van I&M heeft aangegeven dat het wel een tandje minder kan. Er komen jaarlijks 3.000 meldingen van met Legionella besmette watermonsters binnen bij de ILT (Inspectie Leefomgeving & Transport). Dat zijn alleen de zware meldingen van meer dan 1.000 kolonie-eenheden, allemaal bronnen voor legionellabesmetting. Het aantal is al best veel, maar in de praktijk zijn het er waarschijnlijk veel meer. Wij maken ons zorgen over deze ontwikkelingen.”
Herman Toess van installatiebedrijf Kruit in Moordrecht:
"Ik hoor hier en daar dat legionella nog veel voorkomt. Het is regelmatig een onderwerp van gesprek in de installatiebranche. Waarom legionella nog voorkomt ondanks de scherpere regels? Niet alle installateurs gaan er goed mee om. Sommigen houden zich niet aan de regels. Ze willen goedkoper zijn en zijn niet gecertificeerd zoals wij. Zolang ze niet gepakt worden, gaan ze gewoon door.”
René Offringa, technisch adviseur Wavin:
"Ik heb het idee dat legionella een jaar of tien geleden minder serieus werd genomen in de installatiebranche dan nu. De legionella-epidemie bij de Floriade in 1999 (waaraan 28 mensen overleden, red.) was niet ontstaan door een slecht functionerende waterleiding. Daarom dachten veel installateurs misschien dat het niet direct hun werk betrof. Gelukkig is dat de laatste tijd anders. Als ik nu cursussen geef over het aanleggen van waterleidingen, weten de meesten wat ik bedoel en waarmee ze rekening moeten houden.”
Een goede aanleg van leidingen is onvoldoende
Bert Verwijs van Bert Verwijs Installatietechniek in Veenendaal:
"Wij zelf houden er rekening mee bij de installatie. Hoe? Door dode stukken in de leiding te voorkomen. Ook leggen we geen koudwaterleidingen aan bij een cv-installatie bijvoorbeeld. Want daar is de kans groot dat de temperatuur van het water oploopt naar 30-35 graden en kan er legionella ontstaan.”
Eric van der Blom, vakspecialist sanitaire technieken, afdeling Techniek & Markt, UNETO-VNI:
"De aanwezigheid van legionella kan meerdere oorzaken hebben. Het kan zijn dat de installatie niet volgens de voorschriften is aangelegd. Maar veiligheid ligt vooral bij het gebruik van de installatie. Beheerders en eigenaren van gebouwen moeten de nodige beheersmaatregelen consequent uitvoeren zoals het periodiek spoelen van de tappunten, controleren van temperaturen, werking van keerkleppen etc. Ook het tweemaal per jaar bemonsteren is belangrijk voor goed beheer.”
Herman Toess van installatiebedrijf Kruit in Moordrecht:
"We houden er rekening mee bij ons werk. Bijvoorbeeld door koudwaterleidingen onder de begane grond, in de fundering aan te leggen. Een paar jaar geleden deden we dat nog in de smeerlaag, want dat was makkelijker. Nu doen we dat niet meer. Als er vloerverwarming is storten we de leidingen automatisch in de betonvloer. We hebben ook vaker overleg met de installateur van de cv over wat waar precies komt. We blijven minimaal 75 centimeter van de cv-leiding, om te voorkomen dat het water te veel wordt opgewarmd.
René Offringa, technisch adviseur Wavin:
"Een groot gevaar voor mogelijke legionellavorming zijn de mengkranen. In de mengkamer van zo’n kraan komt warm en koud water samen. Het water staat vaak enige tijd stil en bovendien zijn veel rubbers ook nog eens gevoelig voor het ontstaan van bacteriën. Die combinatie is heel riskant, al hoor je daar weinig installateurs over. De ontwikkeling van veiligere mengkranen is belangrijk, met betere rubbers en een kleinere mengkamer. Gelukkig worden nu wel stappen gezet in die richting.’’
Materiaalkeuze helpt bij het voorkomen van legionella
Bert Verwijs van Bert Verwijs Installatietechniek in Veenendaal
"Wij gebruiken hoofdzakelijk kunststof leidingen. Je kunt het met de hand buigen en je houdt altijd schone handen, dus het is makkelijk in gebruik. Het materiaal is gladder, je hebt geen last van putcorrosie. Er blijft minder snel iets in achter, zodat bacteriën niet zo snel een kans krijgen. Bovendien is het niet zo diefstalgevoelig als koper.”
Eric van der Blom, vakspecialist sanitaire technieken, afdeling Techniek & Markt, UNETO-VNI
"Materiaalkeuze is volgens mij nauwelijks van invloed op legionellagroei. Bepaalde kunststoffen zijn iets gevoeliger voor de mogelijkheid van biofilmvorming. Mogelijk dat deze van de markt verdwijnen met de komende aanpassing van de Drinkwaterwetgeving. We zien dat kunststof leidingsystemen vooral worden gebruikt in nieuwbouwprojecten, want daar werkt het makkelijker met dat materiaal. Koper zie je meer bij zichtwerk, kleiner werk en aanpassingen in bestaande bouw. Voor alle materialen geldt: ze moeten voldoen aan de kwaliteitseisen en als je de installatie goed aanlegt, en goed gebruikt en beheert, blijft het uitvoeren van legionellabeheersmaatregelen beperkt.”
Herman Toess van installatiebedrijf Kruit in Moordrecht:
"Ik weet niet of het materiaal van invloed is op het vorming van legionella. Ze zeggen dat het bij bepaalde leidingen van kunststof het risico groter is. Volgens mij niet bij de Tigris-leidingen die wij sinds een jaar of zes gebruiken. Koper wordt veel gestolen, dat was een belangrijke reden voor ons om over te stappen. Dat bevalt nog steeds goed.”
René Offringa, technisch adviseur Wavin
"Om legionella te voorkomen is het belangrijkste dat je temperaturen van 25 tot 40 graden vermijdt. Verder is een goede doorstroming van het water belangrijk. Dat heeft allemaal met de installatie te maken. Pas op de derde plaats komt het materiaal. Nog steeds wordt gedacht dat de kans op legionella groter is bij leidingen van kunststof dan bij koper. Maar dankzij onderzoek van KWR weten we inmiddels beter. Zeker is dat onze Tigris-buizen zelfs voldoen aan de eisen die straks waarschijnlijk gaan gelden voor risicovolle gebouwen, zoals zorgcentra en ziekenhuizen. Wavin loopt daarmee dus vooruit op de regelgeving.”
