W miarę jak miasta na całym świecie się rozrastają, rośnie również problem stresu cieplnego i pogarszającej się jakości powietrza. Dlatego tak istotne staje się łączenie rozwoju urbanistycznego z zieloną infrastrukturą. Drzewa odgrywają kluczową rolę w procesie zazieleniania miast ze względu na szerokie spektrum korzyści, jakie oferują. Z perspektywy zrównoważonego rozwoju są niezbędne do pochłaniania dwutlenku węgla oraz do ograniczania ryzyka powodzi miejskich poprzez zmniejszanie spływu powierzchniowego.
Oprócz funkcji środowiskowych, drzewa mają ogromny wpływ na jakość życia mieszkańców miast — oczyszczają powietrze, wspomagają chłodzenie przestrzeni w upalne dni, wspierają integrację społeczną oraz przyczyniają się do poprawy zdrowia psychicznego i fizycznego.
Pomimo postępującej urbanizacji, rządy i władze lokalne coraz lepiej rozumieją, jak ważne jest zwiększanie liczby drzew w przestrzeniach miejskich. Pozytywnym sygnałem jest to, że wiele miast na całym świecie podejmuje konkretne działania na rzecz zazieleniania, co daje nadzieję na dobre rezultaty inicjatyw związanych z rozwojem drzewostanu miejskiego.
W całej Europie miasta stają na czele tej zielonej transformacji. Barcelona, w ramach programu „Trees for Living”, planuje zwiększyć pokrycie terenu koronami drzew o 5%, tak aby do 2037 roku drzewa zajmowały 30% powierzchni miasta. Londyn realizuje projekt „Urban Forest”, w ramach którego sadzone są tysiące drzew mających poprawić jakość powietrza i zwiększyć odporność miasta na zmiany klimatyczne. Z kolei w Kopenhadze powstają zielone korytarze łączące parki i otwarte przestrzenie, ulicami obsadzonymi drzewami, co sprzyja bioróżnorodności oraz zwiększa komfort pieszych.
Zazielenianie miast
Miasta na całym świecie coraz częściej inwestują długofalowo w programy sadzenia drzew, inspirowane globalną inicjatywą ONZ „Trees in Cities Challenge”. Program ten zachęca miasta do zobowiązania się do sadzenia i pielęgnowania drzew jako elementu działań na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju urbanistycznego. Do sierpnia 2024 roku w ramach tej inicjatywy posadzono już 18,5 miliona drzew na całym świecie — ponad dwukrotnie więcej niż zakładano na początku.
Choć struktura programów zadrzewiania różni się w zależności od miasta, wszystkie mają wspólny cel: wspieranie zrównoważonego rozwoju, zwiększanie bioróżnorodności, poprawę jakość środowiska oraz wzmacnianie więzi między mieszkańcami a przyrodą.Poniżej kilka przykładów.
W Mediolanie projekt Forestami zakłada posadzenie trzech milionów drzew w całym obszarze metropolitalnym do 2030 roku, by walczyć z zanieczyszczeniem i ograniczyć efekt miejskiej wyspy ciepła. W Paryżu Plan Canopée wprowadza tysiące drzew na podwórka szkolne, ulice i place publiczne, by schłodzić miasto i poprawić komfort życia. W Ameryce Łacińskiej, w Mexico City uruchomiono inicjatywę Reverdece tu Ciudad, obejmującą masowe nasadzenia drzew oraz rozwój zielonych korytarzy. Natomiast w kolumbijskim Medellín, nagradzany projekt Zielone Korytarze przekształcił drogi i cieki wodne w zielone przestrzenie z gęsto posadzonymi drzewami, obniżając temperatury miejskie i poprawiając jakość powietrza.
Te nowatorskie działania pokazują rosnące zaangażowanie w integrowanie przyrody z planowaniem miejskim — to ważny krok w stronę bardziej zielonej przyszłości dla kolejnych pokoleń.
Jednak ambitne inicjatywy zazieleniania miast przyniosą realne korzyści tylko wtedy, gdy posadzone drzewa będą miały warunki, by przetrwać i się rozwijać. Osiągnięcie celów liczbowych to dopiero pierwszy etap — kluczowe staje się teraz zapewnienie długofalowego przetrwania drzew. Dlatego samorządy i organizatorzy miejskich projektów sadzenia drzew muszą świadomie przeciwdziałać czynnikom miejskim, które zagrażają zdrowiu i rozwojowi drzew
Maksymalizacja zdrowia drzew w trudnych miejskich warunkach
Choć drzewa mają stosunkowo proste potrzeby, aby rosnąć zdrowo i żyć długo, warunki panujące w miastach często nie są w stanie zapewnić im tego, co w naturalny sposób oferuje środowisko wiejskie. W uproszczeniu – drzewa potrzebują wystarczająco dużo przestrzeni, aby ich korzenie mogły się swobodnie rozrastać i mocno zakotwiczyć w luźnej glebie, co umożliwia im lepsze pobieranie składników odżywczych, minerałów oraz wody. Co równie istotne – korzenie drzew potrzebują tlenu, a odpowiednio napowietrzona gleba gwarantuje jego dopływ.
Niestety, w środowisku miejskim gleba często jest zbyt mocno ubita i uboga w tlen, co zmusza korzenie drzew do rozprzestrzeniania się poziomo w poszukiwaniu niezbędnych składników, zamiast wrastać głębiej. Korzenie mogą rozciągać się nawet do trzykrotnej szerokości korony drzewa, co nierzadko prowadzi do problemów z miejską infrastrukturą:podnoszą chodniki, powodują pękanie nawierzchni dróg oraz ingerują w sieci podziemne, generując kosztowne i uciążliwe naprawy.
Systemy ochrony drzew wspierają miejskie zasoby zielone
Dzięki zastosowaniu rozwiązań takich jak systemy ochrony drzew miasta mogą ograniczyć uszkodzenia infrastruktury oraz wydłużyć trwałość dróg, chodników i sieci podziemnych, co w efekcie zwiększa odporność miejskiego środowiska.
Systemy ochrony drzew wyposażone w “bariery” korzeniowe pomagają ograniczyć szkody powodowane przez rozrastające się korzenie, zapobiegając ich poziomemu rozprzestrzenianiu się i kierując wzrost w głąb gleby. Dzięki temu drzewa mają wystarczająco dużo przestrzeni do prawidłowego ukorzenienia się, bez szkód dla otaczającej infrastruktury. Montaż systemów korzeniowych to także doskonała okazja do zwalczenia zagęszczenia gleby, które hamuje rozwój korzeni. Napowietrzona gleba sprzyja głębszemu wzrostowi, dostarczając korzeniom niezbędnych składników odżywczych i tlenu, niezbędnych do prawidłowego rozwoju drzewa.
Systemy oparte na modułach antykompresyjnych zapobiegają dalszemu ubijaniu gleby, chroniąc przestrzeń dla rozwoju korzeni, jednocześnie zapewniając stabilne podłoże pod chodniki i minimalizując uszkodzenia powierzchni. Dzięki zastosowaniu elastycznych materiałów nawierzchniowych które dostosowują się do wzrostu korzeni, systemy ochrony drzew zapobiegają pękaniu nawierzchni i ograniczają konieczność częstych napraw. Cenne uzupełnienie stanowią także kratki ochronne oraz systemy nawadniania podziemnego, które zwiększają dopływ wody i składników odżywczych do drzew.
Systemy ochrony drzew – opłacalna inwestycja
Inwestując w systemy ochrony drzew, samorządy mogą długoterminowo osiągnąć znaczne oszczędności oraz zmniejszyć ryzyko związane z eksploatacją terenów miejskich. Drzewa bez odpowiedniej ochrony są znacznie bardziej podatne na problemy zdrowotne, wymagają częstszej pielęgnacji lub mogą nie rozwijać się prawidłowo – co często skutkuje koniecznością ich usunięcia i zastąpienia nowymi, a to generuje dodatkowe koszty.
Systemy ochrony drzew pomagają „zwrócić się” zainwestowanym środkom, wspierając zdrowy rozwój drzew. Kontrola wzrostu korzeni pozwala także ograniczyć kosztowne naprawy infrastruktury, na przykład chodników, dróg czy sieci podziemnych, uszkodzonych przez niekontrolowane rozrastanie się korzeni.
Dodatkowo, dbanie o zdrowie drzew minimalizuje ryzyko odpowiedzialności prawnej związanej z wypadkami, takimi jak spadające gałęzie czy popękane chodniki, które mogą powodować urazy u mieszkańców.
Poznaj Wavin TreeTank: modułowy system antykompresyjny dla optymalnego wzrostu drzew
Aby wspierać rozwój drzew w miastach, firma Wavin (należąca do grupy Orbia) opracowała innowacyjny system Wavin TreeTank. Ten zaawansowany, podziemny system zarządzania wodą został zaprojektowany tak, aby stworzyć idealne warunki do wzrostu drzew miejskich, jednocześnie chroniąc otaczającą infrastrukturę.
Konstrukcja oparta na modułach zapewnia wysoką pojemność retencji i rozprowadzania wody, dzięki czemu drzewa otrzymują stałe nawodnienie, bez ryzyka zalewania powierzchni terenu. Konstrukcja zbornika Wavin TreeTank sprzyja głębokiemu rozwojowi korzeni, a lekka, a zarazem trwała i odporna konstrukcja wspiera napowietrzanie gleby oraz jej nośność.
TreeTank tworzy bezpieczne, podziemne strefy ochronne dla drzew miejskich, gwarantując zdrowy rozwój korzeni, zapobiegając ubijaniu gleby oraz poprawiając zarządzanie wodami opadowymi.
Dowiedz się, jak Wavin TreeTank może wesprzeć Twój kolejny projekt. ==> link
