Jak niebiesko-zielone dachy przywracają naturalny obieg wody w miastach?

Miasta są obecnie szczególnie narażone na skutki zmian klimatycznych ze względu na dużą ilość szczelnych powierzchni. Jak czytamy i widzimy w codziennych wiadomościach, obszary miejskie są przemiennie narażone na powodzie i ekstremalne upały. Wymaga to natychmiastowej zmiany podejścia do gospodarowania wodą w miastach. 

Rozwiązanie? Zmieńmy nasze podejście do wody!

Deszcz jest darmowy, a do tego jest źródłem wszelkiego życia. Gdy odprowadzamy  go z dachu przez rynnę, czynimy go odpadem, a wcale nie musi tak być. Woda deszczowa jest przydatnym zasobem w mieście: chłodzi, zasila rośliny, uzupełnia wody gruntowe i może zastąpić wodę pitną w wielu zastosowaniach. W specjalnym zespole  Wavin, zajmującym się odpornością miast na zmiany klimatu, właśnie tak postrzegamy wodę. Nasza filozofia brzmi: woda deszczowa jest zasobem, nie odpadem. 
Niedobór wody to ogromny problem, który nie ogranicza się do gorących i suchych obszarów świata. Dlatego musimy korzystać z wody w bardziej odpowiedzialny sposób. Możemy to robić, tworząc systemy o obiegu zamkniętym, które ponownie wykorzystują całą dostępną wodę, aby osiągnąć zerowe zużycie wody netto. 
Obserwując życie w miastach na całym świecie, widzimy wiele wysiłków na rzecz innowacji w gospodarce wodnej. Planiści i decydenci miejscy zaczynają działać i odpowiednio dostosowywać sposób planowania przestrzeni.

Dlaczego warto wybrać niebiesko-zielony dach zamiast tradycyjnego zielonego dachu?

Niebiesko-zielony dach to element opartego na naturze zarządzania wodą deszczową w miastach przyszłości, łączący warstwę roślinności z warstwą wody. Magazynuje wodę, oczyszcza powietrze i reguluje różnice temperatur – to inteligentny następca zielonych dachów. Innowacyjny sposób wykorzystania powierzchni dachu na wiele sposobów stanowi wkład w planowanie przestrzenne uwzględniające kwestię wody, co jest niezbędne dla skutecznej adaptacji do zmian klimatu. Dachy te zyskują na popularności jako sposób na złagodzenie wpływu urbanizacji na lokalny bilans wodny i na ekosystemy. 

Dachy PolderRoof firmy Wavin to nowa generacja niebiesko-zielonych dachów, które wprowadzają zmiany i ulepszenia  pod niemal każdym względem. Inspirację dla ich stworzenia stanowi sposób, w jaki rolnicy na polderach w Holandii gospodarują wodą od czasów średniowiecza – tworząc krajobraz z rowami i wyższymi grządkami, które wchłaniają i wykorzystują wodę z powodzi. Stąd nazwa Polder.

Zrewolucjonizuj swój dach dzięki Wavin PolderRoof 

Nasze podejście wprowadza dawne, sprawdzone metody w erę nowoczesności: tworzymy dachy, które aktywnie gospodarują wodą deszczową, prawie bez potrzeby ręcznej interwencji. 
Wavin PolderRoof przekształca płaskie dachy w inteligentne i kontrolowane zbiorniki wodne ze zintegrowaną funkcją nawadniania. Składa się z systemu retencyjnego o wysokości 8,5 lub 16 cm, inteligentnego jazu oraz czujników poziomu wody i warunków pogodowych. „Mózg” naszego Wavin PolderRoof – systemy komputerowe, które kontrolują jego działanie i funkcje bezpieczeństwa – znajduje się w chmurze. Moc obliczeniowa umożliwia systemowi podejmowanie inteligentnych decyzji dotyczących najlepszego sposobu wykorzystania magazynowanej wody. Może on regulować poziom wody zgodnie z potrzebami roślin, długo- i średnioterminowymi prognozami pogody oraz hiperlokalnymi zmianami pogody. Najlepsze jest to, że każdą kroplę zużytej wody można monitorować w panelu online. 
Jednak najważniejszym założeniem jest dążenie do dodatniego bilansu wodnego oraz przechowywanie i zapewnienie dostępności jak największej ilości wody niezbędnej dla roślin, ale także do parowania, chłodzenia budynków lub ponownego wykorzystania wody. 
Dzięki swojej unikalnej konstrukcji Wavin PolderRoof jest nie tylko bardzo łatwy do zainstalowania i utrzymania, ale także stanowi skuteczny sposób gospodarowania wodą i zapewniania zielonej przestrzeni dla mieszkańców miast. Wavin PolderRoof został zaprojektowany jako system, który idealnie nadaje się do każdego rodzaju dachu płaskiego – czy to dachu zielonego, ogrodu dachowego, czy nawet dachu solarnego. 

Udowodniono, że Wavin PolderRoof jest bardziej wydajny niż inne metody krycia dachu.

Jedną z głównych zalet niebiesko-zielonych dachów jest ich zdolność do ograniczania spływu wody deszczowej. Roślinność i warstwa drenażowa współpracują ze sobą, pochłaniając i zatrzymując opady deszczu, zmniejszając objętość i intensywność spływu. Jest to szczególnie ważne na obszarach miejskich, gdzie szczelne powierzchnie zapobiegają wchłanianiu wody deszczowej przez grunt. W ramach projektu RESILIO w Amsterdamie, którego celem było stworzenie 10 000 m2 błękitno-zielonych dachów na istniejących budynkach socjalnych i prywatnych nieruchomościach, naukowcy odkryli, że konwencjonalny zielony dach przechwytuje 30% opadów, proste błękitno-zielone dachy – do 50%, podczas gdy Wavin PolderRoof – prawie 90% opadów. [1]

Jednym z głównych wyzwań jest utrzymanie roślinności w dobrym stanie. Rośliny na dachu wymagają podlewania w sposób dostosowany do ich potrzeb, co może być czasochłonne i kosztowne. Dobrą wiadomością jest to, że „liczba dni, w których dochodzi do przesuszenia jest znacznie niższa” [2], gdy zastosowano Wavin PolderRoof, więc nie trzeba podlewać roślin wodą pitną, ograniczone jest też ryzyko hibernacji roślin z powodu przedłużającej się suszy.
W badaniach przeprowadzonych w latach 2018 i 2022 naukowcy odkryli, że potencjalny współczynnik parowania na dachach Wavin PolderRoof w gorące letnie dni wynosi około 70% w porównaniu do zaledwie 30% w przypadku tradycyjnego zielonego dachu. [2, 3] Dachy Wavin PolderRoof są zatem znacznie lepsze w obniżaniu temperatury na dachu i ogólnego efektu miejskiej wyspy ciepła – tj., gdy miasta są znacznie cieplejsze niż otaczające je obszary wiejskie z powodu ciepła pochłanianego przez budynki i chodniki. 
Niebiesko-zielone dachy mogą również zmniejszyć ilość pochłanianego ciepła, co z kolei zmniejsza zapotrzebowanie na energię potrzebną do chłodzenia w lecie, wykorzystuje efekt izolacji w zimie w celu zmniejszenia potrzeby ogrzewania i wydłuża ogólną żywotność pokrycia dachowego. W porównaniu do czarnego dachu, Wavin PolderRoof obniża temperaturę na dachu do 6°C, na powierzchni dachu do 17°C, a wewnątrz pomieszczeń o około 2,5°C. [1, 4, 5, 6]

Uwolnienie potencjału obiegu wody w miastach

Ogólnie rzecz biorąc, Wavin PolderRoof to wręcz rewolucja w zakresie ekologizacji budynków. Łączy on w sobie wszystkie zalety tradycyjnych zielonych dachów i prostych niebiesko-zielonych dachów pod względem ograniczania spływu wody deszczowej, poprawy jakości powietrza i zmniejszenia efektu miejskiej wyspy ciepła. 
W połączeniu z innymi rozwiązaniami opartymi na naturze, hybrydowymi lub technicznymi, takimi jak: systemy ochrony korzeni i nawadniania drzew miejskich, podziemne zbiorniki buforowe lub systemy filtrowania wody, inteligentne błękitno-zielone dachy staną się kolejnym istotnym rozwiązaniem do aktywnego wspierania obiegu wody i realizacji planu zerowego zużycia wody netto dla pojedynczych budynków i całych dzielnic. A tym samym przyczynią się do tworzenia przyjaznych do życia miast i poprawy zdrowia ekosystemów miejskich.

Źródła
[1] RESILIO. 2022 RESILIO Final report: A roof journey. Amsterdam.
[2] Cirkel, D. G., Voortman, B. R., van Veen, T., & Bartholomeus, R. P. (2018). Evaporation from (Blue-) Green Roofs: Assessing the benefits of a storage and capillary irrigation system based on measurements and modeling. Water, 1253.
[3] Busker, T., de Moel, H., Haer, T., Schmeits, M., van den Hurk, B., Myers, K., . . . Aerts, J. (2022). Blue-green roofs with forecast-based operation to reduce the impact of weather extremes. Journal of Environmental Managements, 113750.
[4] Vulperhorst, B. (2021). Voor een toekomstbestendige stad met blauwgroene daken. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam.
[5] Mora, R. (2022). Connected blue-green roofs in the Marine North-West coars climate of North-America. Vancouver.
[6] V Hamel, A. (2021). Towards climate resilient green-blue roofs. Delft.