Centralne ogrzewanie stanowi niezbędny element wyposażenia każdego budynku. Odpowiada za zapewnienie komfortu termicznego, szczególnie w chłodniejszych miesiącach roku, gdy temperatura na zewnątrz spada poniżej 10°C.
Niestety, instalacje grzewcze wykonane przed kilkudziesięciu laty straciły już swoją efektywność grzewczą. Dlatego niezbędna jest ich modernizacja. Jak należy ją przeprowadzić i na czym ona polega? Wyjaśniamy.
Modernizacja instalacji grzewczych – dlaczego jest niezbędna?
Ostatnie kilkadziesiąt lat upłynęło pod znakiem poszukiwania oszczędności w wykorzystaniu energii elektrycznej i cieplnej. Zatrucie środowiska naturalnego, którego głównym sprawcą jest przemysł energetyczny, skłoniło wiele państw do podjęcia intensywnego działania w tym kierunku.
Dlatego w wielu dziedzinach poszukuje się rozwiązań, które umożliwią efektywniejsze wykorzystanie energii. Tym samym mają one zmniejszyć jej produkcję, wydobycie surowców energetycznych i ograniczyć degradację środowiska.
Poszukiwanie energooszczędnych rozwiązań jest też korzystne dla konsumentów, którzy dzięki temu ponoszą niższe koszty ogrzewania mieszkań czy zużycia ciepłej wody użytkowej. Dlatego priorytetem jest modernizowanie starych i nieefektywnych systemów grzewczych w celu ograniczenia strat ciepła i maksymalnego wykorzystania ich możliwości technicznych.
Stan techniczny starszych instalacji grzewczych
Powszechnie stosowane materiały budowlane czy instalacyjne mają ograniczoną żywotność. Opracowanie nowych technologii ich produkcji pozwala obecnie wydłużyć trwałość rur czy innych elementów systemów grzewczych.
Niestety, te rozwiązania są dostępne od niedawna, dlatego instalacje funkcjonujące w starszych budynkach mają znacznie niższą jakość. Co ważniejsze, problem z zawodnymi systemami centralnego ogrzewania dotyczy już bloków budowanych w 2000 roku, co nie jest terminem tak odległym. Z czego to wynika?
Jednym z czynników decydujących o szybkim wyeksploatowaniu instalacji grzewczych jest sposób ich budowania. Przeważnie są to instalacje dwururowe z rozdziałem dolnym lub górnym, często systemu otwartego, z obiegiem pompowym.
Istotnym czynnikiem jest też zastosowanie rur stalowych czarnych, w wielu przypadkach cechujących się niską jakością materiału. Ich wytrzymałość szacuje się na 20 do 50 lat. Okres ten jest uzależniony od sposobu eksploatacji, a w szczególności od pozostawiającej wiele do życzenia jakości nośnika ciepła, jakim jest woda.
Kolejny czynnik wpływający na obniżenie efektywności grzewczej starych instalacji to trwałe przyłączenie instalacji grzewczej do instalacji wodociągowej. Celem takiego zabiegu miało być wyeliminowanie ubytków wody. Konsekwencją jest jednak intensywna korozja wewnętrzna systemów C.O.
Powyższe czynniki wskazują, że wszelkie instalacje grzewcze budowane 40-50 lat temu straciły swoją efektywność i powinny zostać wymienione.
Modernizacja instalacji grzewczych w dobrym stanie technicznym
Przywrócenie czy też poprawa efektywności grzewczej systemów centralnego ogrzewania wymagają podjęcia określonych działań. W przypadku opisanych wcześniej starych systemów C.O. jedynym rozwiązaniem jest ich wymiana. Natomiast instalacje młodsze można modernizować, stosując określone zabiegi. Można postawić np. na rozwiązania takie jak:
- wyeliminowanie ubytków wody przez uszczelnienie instalacji oraz wprowadzenie nowego typu armatury (zawory bezdławicowe kulowe, pompy bezdławicowe typu „on-line”),
- chemiczne przepłukanie instalacji w celu usunięcia kamienia kotłowego i przywrócenia drożności przewodów,
- zastąpienie centralnego odpowietrzania odpowietrznikami na pionach i grzejnikach,
- wprowadzenie obiegu pompowego w miejsce grawitacyjnego,
- lepsza termoizolacja przewodów w pomieszczeniach o niższej temperaturze (piwnice, klatki schodowe),
- dostosowanie wydajności instalacji grzewczej do zapotrzebowania budynku na ciepło,
- montaż zaworów termostatycznych przy grzejnikach.
Ponadto w dużych budynkach należy zastosować regulatory podpionowe ciśnienia. Ograniczą one ryzyko przegrzania lub niedogrzania określonych stref obiektu ulokowanych w różnych odległościach od źródła ciepła.
Sposobem na oszczędzanie energii cieplnej jest też obniżenie parametrów pracy instalacji grzewczej. Jednak wówczas zapewnienie komfortu termicznego w pomieszczeniach wymaga zastosowania grzejników o większej powierzchni. Dlatego jest to możliwe tylko wtedy, jeśli w planie modernizacji zakłada się również wymianę kaloryferów.
Przeczytaj również na temat:
Niezawodnych systemów instalacji sanitarnych i grzewczych
Systemu instalacji sanitarnych Wavin Tigris
Jakie rury do instalacji wodnych wybrać?
Materiały stosowane w modernizowanych instalacjach grzewczych
Na efektywność i trwałość systemów grzewczych w znacznym stopniu wpływają materiały. Dlatego w modernizowanych lub odtwarzanych systemach C.O. zaleca się stosowanie nowoczesnych rur wielowarstwowych z wkładką aluminiową oraz rur grubościennych. Do zalet przewodów z tworzyw sztucznych można zaliczyć:
- lekkość sprzyjającą zarówno montażowi, jak i przechowywaniu czy przewożeniu,
- odporność na korozję,
- gładkościenność, która eliminuje ryzyko zarastania kamieniem kotłowym,
- brak wpływu na jakość wody,
- znikome straty ciepła.
Niestety, ich dużą wadą jest duża rozszerzalność cieplna. Można ją ograniczyć, stosując rury wielowarstwowe z polietylenu wysokiej gęstości lub sieciowanego oraz ze środkową warstwą wykonaną z aluminium. Mają one znacznie lepsze parametry pracy niż rury miedziane czy stalowe.
Do innowacyjnych rozwiązań zaliczają się dostarczane przez firmę Wavin rury Pex-Al.-Pex o wysokich parametrach przepływu, uzupełnione o kształtki Tigris MX. Wyznaczają one nowe granice w procesie optymalizacji sprawności instalacji wodociągowych. Straty ciepła znacznie ogranicza też zaizolowanie rur otuliną termoizolacyjną.
Istotnym elementem instalacji grzewczej są grzejniki. W efektywnych systemach najlepiej sprawdzają się modele stalowe lub aluminiowe. Szczególnie te drugie są odporne na korozję i łatwe do sterowania poziomem ciepła. Są jednak podatne na uszkodzenia mechaniczne i mogą wchodzić w reakcje z oparami chemicznymi. Nie można ich też łączyć z rurami miedzianymi.
