Dla miast woda deszczowa od dawna stanowi wyzwanie, z którym należy się zmierzyć. Urbanizacja, coraz bardziej skomplikowana infrastruktura oraz rosnący ruch uliczny, a także uszczelnianie powierzchni sprawiły, że wiele miast stanęło przed wielkim wyzwaniem zagospodarowania wody deszczowej:j ak ją odprowadzić w najszybszy możliwy sposób? Rosnące temperatury i występujące w miastach wyspy ciepła wzmagają poczucie, że należy podjąć jak najszybsze działania: powodują one bowiem, że warunki życia w miastach, stają się jeszcze bardziej niekomfortowe. Ekstremalne zjawiska pogodowe następują po sobie w szybkim tempie, okresy upałów i suszy przerywane są ulewnymi deszczami, a nawet powodziami. Miasta zmagają się bardziej niż kiedykolwiek z ekstremalnymi ilościami wody deszczowej.
Wavin, jako ekspert w zarzadzaniu wodą deszczową jest twórcą wielu inteligentnych rozwiązań tych problemów, łącząc często wiele sposobów w jedno efektywne narzędzie. Ciekawym wyzwaniem jest rozwiązywanie problemów z odprowadzaniem wody deszczowej przy jednoczesnym tworzeniu większej ilości miejsc z przyjazną temperaturą, świeżym powietrzem, a także dodawaniem charakteru zabetonowanym miastom.
Musimy łączyć te rozwiązania, a w szczególności: musimy pomóc zmienić postrzeganie miast w kwestii zagospodarowania wody deszczowej, jeśli naprawdę chcemy budować miasta odporne na zmiany klimatu. Zamiast traktować wodę deszczową jako zagrożenie, powinniśmy zwrócić uwagę na korzyści płynące z wody. Mówiąc prościej, lepsze zarządzanie wodą deszczową prowadzi do lepszego zarządzania zielenią miejską, co w znacznym stopniu pomaga w utrzymaniu chłodu i komfortu życia w naszym szarym (miejskim) środowisku. Opublikowany niedawno przez Światowe Forum Ekonomiczne raport "Circular Water Cities" to świetna lektura na temat tego, jak miasta mogą skutecznie zarządzać wodą deszczową.
Jednym z najważniejszych powodów, dla których miasta nie są w stanie poradzić sobie z dużymi ilościami wody deszczowej, jest fakt, że zostały one zaprojektowane na założeniach architektonicznych z ubiegłych wieków. Nasze ulice i drogi oraz rozwiązania techniczne nie są w stanie wchłonąć bieżących opadów. Ubiegłowieczna strategia zakładała, że najlepszym sposobem jest pozbycie się wody. Jednak to postrzeganie coraz bardziej przesuwa się w kierunku idei, że woda może być również wykorzystywana do chłodzenia miast. Zarówno poprzez przywracanie wody do wód powierzchniowych, takich jak jeziora i stawy, ale także do podlewania drzew. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że drzewa mogą w znacznym stopniu przyczynić się do ochłodzenia miasta. W Wavin patrzymy na wodę jak na zasób, cenne źródło, a nie zagrożenie dla obszarów miejskich. Dlatego zadaliśmy sobie pytanie: jak możemy wykorzystać te duże ilości wody deszczowej w taki sposób, aby połączyć je z drzewami w środowisku miejskim? Jest to tak zwany zamknięty obieg, w którym zachodzi pozytywna równowaga między wodą a miastem, oczywiście z pomocą naszego najlepszego przyjaciela: drzewa.
Drzewa odgrywają istotną rolę w naszym życiu. Dostarczają nam tlen, magazynują dwutlenek węgla, dają cień i poprawiają nasz komfort życia. Potrzebujemy drzew nie tylko na terenach zalesionych, wiejskich czy na naszym podwórku, ale także tam, gdzie występują coraz większe skupiska ludzi czyli w miastach. A to dlatego, że drzewa są naturalnym rozwiązaniem problemów. Dostarczając tlen i cień, mogą łatwo zwalczyć stres termiczny, jeśli tylko pomożemy im w rozwoju. Większe i zdrowsze drzewa mogą przyczynić się do tego, że miasta staną się bardziej odporne na zmiany klimatu, działając jak naturalny klimatyzator. W pełni rozwinięte drzewo może pochłonąć około 150 kilogramów dwutlenku węgla rocznie. Jeśli się nad tym zastanowić i wziąć za przykład Londyn, ilość dwutlenku węgla, którą mogą pochłonąć drzewa w centrum Londynu wynosi pół miliona ton, co odpowiada 30 milionom funtów, które trzeba by zapłacić za taką samą ilość składowania CO2.
Rozwiązanie problemu zmian klimatycznych i stresu termicznego wydaje się więc proste: sadzić drzewa w miastach. Zdecydowanie powinniśmy, ale jesteśmy ograniczeni brakiem miejsca. O ile w lasach i na innych terenach zielonych drzewa mają tyle swobody i przestrzeni, o tyle w środowisku miejskim ta przestrzeń jest niewystarczająca. Zwłaszcza w ruchliwych centrach miast. Drzewa potrzebują przestrzeni do wzrostu, zarówno nad, jak i pod ziemią. Ale istniejąca infrastruktura i konieczność ciągłego budowania nowych domów dla rosnącej populacji nie pozwala na to.
W firmie Wavin znaleźliśmy na to rozwiązanie: Wavin TreeTanks®. Jest to system składający się z modułowych skrzynek instalowanych wokół posadzonego drzewa. Aby je ustabilizować, jest ono zakotwiczone. System Wavin TreeTank zapewnia korzeniom dostęp do wody, tlenu i składników odżywczych. Dzięki temu korzenie otrzymują przestrzeń, której potrzebują do wzrostu. Jednocześnie system działa jako bariera zapobiegająca uszkodzeniom dróg czy chodników przed wyrastającymi korzeniami. Zobacz krótki film, w którym bardzo dobrze objaśniliśmy działanie systemu Wavin TreeTanks.
Widzimy, że architekci krajobrazu i władze miejskie zdają sobie sprawę, jak wiele dobrego zieleń może zrobić dla miasta. Coraz więcej planistów miejskich dostrzega znaczenie inwestowania w zrównoważony rozwój. Organizacja Narodów Zjednoczonych również zachęca miasta do sadzenia większej liczby drzew w miastach, podejmując wyzwanie "Drzewa w miastach", w którym dąży do zlokalizowania działań mających na celu pomoc władzom miejskim w kontrolowaniu wód powierzchniowych, zmniejszeniu zapotrzebowania na klimatyzację i wielu innych kwestiach. Miasta skandynawskie, a w szczególności duńskie, mocno promują takie rozwiązania. Zazielenienie, rozumiane jako odsetek drzew w środowisku miejskim jest ważnym filarem dla władz tych miast, ponieważ są one świadome, jak wielkie znaczenie dla miast mają dobrze rosnące drzewa w walce ze stresem termicznym i innymi negatywnymi kwestiami związanymi ze zmianą klimatu. Do 2030 r. miasto Londyn chce mieć o 10% więcej terenów zielonych, podobnie Bruksela dąży do osiągnięcia 17%. Francuski rząd uchwalił przepisy wymagające, aby zazielenienie w miastach przekraczało odpowiedni procent, a burmistrz stolicy kraju uczynił priorytetem stworzenie miejskiego lasu w Paryżu.
Jeśli chcemy budować miasta odporne na zmiany klimatu, modyfikacja w kierunku bardziej ekologicznego środowiska jest nieunikniona. Dlatego cieszymy się, że coraz więcej miast jest otwartych na zmiany. Wavin jest zaangażowany w ruch na rzecz zieleni miejskiej i współpracuje z miastami w całej Europie, pomagając sadzić drzewa. W mieście Hasselt, w Belgii, Wavin TreeTank umożliwił władzom miasta zasadzenie 86 dużych drzew w dzielnicy Quartier Bleu. Do tej pory dostarczono i zmontowano już 2500 metrów sześciennych Wavin TreeTank. Po tym pilotażowym projekcie, w 2019 r. zwiększyliśmy skalę naszych działań, realizując do chwili obecnej 11 projektów w całej Europie (Niemcy, Holandia, Dania i Irlandia).
Oprócz radzenia sobie z wodą deszczową, ograniczeniem zużycia energii i kontrolą klimatu jest jeszcze jeden istotny - i być może dość zaskakujący - efekt uboczny, którego nie należy pomijać w przypadku drzew. Wim VandeCauter, Business Development Manager w firmie Wavin: "Drzewa powodują wzrost cen domów od 5 do 18%. Można na to spojrzeć pod kątem finansowym, ale wskazuje to na docenienie przez społeczeństwo wartości drzew. Wokół drzewa skupione jest życie społeczności, jest ono miejscem spotkań towarzyskich. Drzewa są filtrami powietrza, zapewniają cień i co nie mniej ważne: ludzie uwielbiają patrzeć na zdrowe i duże drzewo w pobliżu domu."
Mówiąc najprościej: ludzie kochają drzewa. Więc odwdzięczmy się im miłością. Inwestowanie w zielone środowisko prowadzi do stworzenia przyjaznego miejsca, które można nazwać domem: miastem przyszłości – miastem odpornym na zmiany klimatu.