Wchodzenie do kanalizacji jest czynnością niebezpieczną i podlega szczególnym rygorom. Z uwagi na bezpieczeństwo obsługi, dostęp do kanalizacji należy ograniczać i zawsze stosować się do przepisów bhp [patrz bibliografia 1,2,3]. Kwestie bezpieczeństwa są dziś traktowane z dużym poszanowaniem, a zapewnienie bezpieczeństwa stanowi odpowiedzialność najwyższego managementu. Do przeszłości należą czasy, gdy dla pracowników personelu obsługi brakowało środków ochrony czy też szkoleń bhp. Obecnie eksploatatorzy posiadają często bardzo zaawansowany sprzęt, który pozwala na wykonanie czynności eksploatacyjnych bez wchodzenia i studzienki inspekcyjne są dla nich wystarczające.
Niezależnie od sumienności eksploatatora w przestrzeganiu zasad bhp nadal podczas eksploatacji zdarzają się sytuacje niebezpieczne i wypadki. Często ich powodem bywa nieostrożność lub niefrasobliwość personelu obsługi. Jest to przesłanką przemawiającą za stosowaniem studzienek inspekcyjnych w miejsce studzienek włazowych lub też korzystania z innej możliwości, jaką jest praktykowana przez wielu eksploatatorów opcja studzienek włazowych bez drabinek zamontowanych na stałe.
Kierując się zasadami bhp celowe jest zastąpienie studzienek włazowych studzienkami inspekcyjnymi również w kolejnych przypadkach. Jedną z takich bezdyskusyjnych okoliczności, są płytkie studzienki „włazowe”. Studzienki, w których komora robocza ma wysokość mniejszą niż 1,8m są włazowe tylko z nazwy. Gdy zabudowane są na sieci powinny służyć personelowi jako dostęp do kanalizacji pod szczególnymi rygorami. Bez utraty funkcjonalności takie studzienki można zastąpić studzienkami inspekcyjnymi. Gdy eksploatator jest zwolennikiem dużych studzienek odpowiednie będą studzienki o średnicy 600 mm.
O możliwościach tych powinni pamiętać projektanci, którzy zgodnie z odpowiedzialnością zawodową wpisaną w Ustawie Prawo budowlane przy podejmowaniu decyzji powinni kierować się wytycznymi inwestorów jako wskazaniem preferencji, ale powinni również uwzględnić inne wyższej rangi kryteria np. zasady bhp (np. głębokość studzienek i wysokość komory roboczej).
BHP w kanalizacji bez „kompromisów”
Studzienki kanalizacyjne mogą być włazowe lub inspekcyjne - niewłazowe. Studzienki włazowe o średnicy ≥ 1000 mm mogą służyć zarówno do eksploatacji z poziomu terenu jak i wchodzenia, natomiast studzienki inspekcyjne wykluczają wchodzenie.
Obecnie postęp techniczny w zakresie dostępnego sprzętu eksploatacyjnego umożliwia przeprowadzanie wielu czynności eksploatacyjnych z poziomu nawierzchni.
Wśród eksploatatorów wielu opowiada się za stosowaniem tylko dużych studzienek włazowych. To kwestia przyzwyczajenia i stosowania przestarzałych przepisów, ale również kwestia doświadczenia. Ich zdaniem studzienki włazowe nieraz okazują się niezastąpione w dostępie do kanalizacji.
Coraz więcej jest też takich eksploatatorów, którzy wybierają opcję eksploatacji studzienek jedynie z poziomu nawierzchni. W ich przypadku dostęp do studzienek włazowych ograniczany jest w maksymalnym stopniu.
Swoje wybrane zasady eksploatacji realizują poprzez wytyczne obejmujące zalecenia:
- w maksymalnym stopniu stosować studzienki inspekcyjne, tzn. takie w których czynności eksploatacyjne prowadzone są z poziomu nawierzchni; Licząc się z potrzebami komfortu dla obsługi z poziomu terenu wybierają w większości studzienki z włazem o średnicy 600. W przypadku oferty Wavin są to studzienki Tegra 600 i Basic 600. W wymaganiach tych pojawiają się też wymagania odnośnie najmniejszego dopuszczalnego wymiaru studzienek inspekcyjnych w uzależnieniu od możliwości używanego sprzętu eksploatacyjnego. Najczęściej jest to wymiar 400 mm w świetle studzienki na całej jej wysokości.
- studzienek o średnicach ≥ 1000 mm („włazowych”) nie wyposażać w drabinki lub stopnie. Niezbędny tylko w ograniczonym stopniu dostęp do kanalizacji realizują wyszkolone zespoły eksploatacyjne, których działania realizowane są pod nadzorem, z najwyższymi rygorami i z wyposażeniem w odpowiednie środki ochrony, tym uprzęż z szelkami dla osoby wprowadzanej do studzienki np. z trójnogu.
Wymiary studzienek włazowych z dostępem dla personelu są zgodne z wymaganiami bezpieczeństwa obowiązującymi w miejscu montażu. Wysokość komory roboczej nie powinna być mniejsza niż 1800 mm.
Decyzją użytkownika dopuszcza się określenie większych wymiarów minimalnych, np. dotyczących dostępu, a nawet rezygnację z wyposażenia studzienek o średnicy > 800 mm w zamontowane na stałe stopnie lub drabinki i wybór własnych procedur i środków, które zapewnią wymagany poziom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników oraz spełnią wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przewidywanego sposobu eksploatacji studzienki, w studzienkach włazowych, w których nie ma możliwości zapewnienia wszystkich wymagań bezpieczeństwa dopuszcza się odstąpienie od stopni lub drabinek zamontowanych na stałe lub w miarę możliwości zastąpienie studzienek włazowych studzienkami inspekcyjnymi. Przykładami niespełnienia wymagań bezpieczeństwa są studzienki bez spocznika, ze spocznikiem zalanym, z komorą roboczą o wysokości mniejszej niż 1 800 mm.
Studzienki Wavin a bezpieczeństwo, higiena pracy oraz ergonomia przy czynnościach eksploatacyjnych
Studzienki inspekcyjne Wavin dostosowane są do nowoczesnych urządzeń eksploatacyjnych, pozwalających na prowadzenie czynności z poziomu nawierzchni, bez konieczności wchodzenia personelu do kanalizacji, co eliminuje niebezpieczeństwa z tym związane.
Służby bhp eksploatatora mogą wykorzystać proponowane przez Wavin w studzienkach włazowych Tegra 1000 opcjonalne wyposażenie w drabinki i dzięki temu wyeliminować często niepotrzebne wchodzenie do studzienki.
W studzienkach włazowych Wavin zadbano o to, że w przypadku konieczności wejścia do nich zagwarantowane są najlepsze możliwe warunki bezpieczeństwa i ergonomii:
- zapewniona jest prostoliniowość wejścia w przypadku zarówno stopni, jak i drabinek
- zapewnione są właściwe warunki stawania na szczeblach i uchwytu rękami:
- minimalny odstęp od ściany w dowolnym punkcie wynosi 15 cm,
- szerokość szczebla wynosi 330 cm, co umożliwia stanięcie obunóż,
- oodległość między wierzchami kolejnych szczebli jest zawsze jednakowa i wynosi 30 cm,
- przekrój szczebla ma wymiary: 28,8 x 27,8 mm, co zapewnia obwód mniejszy niż 14,5 cm, umożliwiający objęcie dłonią;
- drabinka testowana jest na wyrwanie oraz obciążenie pionowe i charakteryzują ją parametry wyższe od wymagańnormy PN-EN 13596-2:
- wytrzymałość zakotwienia: 6 kN,
- maksymalne pionowe obciążenie: 2,6 kN.
- górne powierzchnie szczebli i stopni są antypoślizgowe,
- wzdłużniki drabinki zabezpieczają przed obsunięciem nóg z boku.
Studzienki są odporne na korozję siarczanową, która może być nie tylko przyczyną awarii, lecz także zagrożeniem dla zdrowia i życia osób wykonujących naprawy czy prace konserwacyjne.
Studzienki inspekcyjne Tegra i Basic oraz Tegra 1000, gdzie drabinka jest opcjonalna zapewniają najpełniejsze wypełnienie zasad bhp a także ergonomię personelu obsługi.
 |
Pobierz plakat Studzienki Kanalizacyjne |
Bibliografia:
- Dz.U. 1993 nr 96 poz. 437 Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji, remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych.
- Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Tekst jednolity:
Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650 Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz.U. 1993 nr 96 poz. 438 Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków
- Warunki techniczne wykonania sieci wodociągowo-kanalizacyjnych – Zeszyt specjalny Izby gospodarczej „Wodociągi Polskie”
- PN-EN 476:2012 Wymagania ogólne dotyczące elementów stosowanych w systemach kanalizacji deszczowej i sanitarnej
- PN-C-89224:2018-03P Systemy przewodów rurowych z termoplastycznych tworzyw sztucznych -- Zewnętrzne systemy bezciśnieniowe i ciśnieniowe do przesyłania wody, odwadniania i kanalizacji z nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) (PVC-U), polipropylenu (PP) i polietylenu (PE) -- Warunki techniczne wykonania i odbioru
