Zasady prawidłowego montażu zbiorników retencyjnych i retencyjno-rozsączających zbudowanych z modułów skrzynkowych

O wyborze rozwiązania: zbiornik retencyjny czy retencyjno – rozsączający może decydować wiele czynników:  obecność kanalizacji deszczowej i wydajność kanalizacji deszczowej, zapisy planu zagospodarowania, czy warunki gruntowo- wodne.

Warunki gruntowo – wodne

W zależności od tego  jaki  zbiornik będzie wykonywany, owijany będzie albo  przepuszczalną geowłókniną albo oprócz jednej lub dwóch warstw geowłókniny wykonywana będzie ochrona z geomembrany, stanowiąca nieprzepuszczalną barierę. 

W przypadku korzystnych warunków gruntowo-wodnych można rozpatrzyć zastosowanie zbiornika retencyjno – rozsączającego. Jako warunki korzystne przyjmuje się (wg ATV – DVWK-A 138) grunty przepuszczalne o współczynniku infiltracji kv większym niż 5x10-6 m/s i mniejszym niż  1x10-3 m/s).

 

Dla zbiorników retencyjno  - rozsączających przed rozpoczęciem instalacji należy:

1. sprawdzić rodzaj gruntu występującego w miejscu instalacji skrzynek
2. zachować normatywną odległość posadowienia skrzynek rozsączających od poziomu wody gruntowej 
3. zalecana minimalna odległość posadowienia dna skrzynki retencyjno-rozsączającej od poziomu wody gruntowej nie powinna być mniejsza niż 1,0 m.
4. pamiętać o minimalnych odległościach od budynku:

• budynek z izolacją – 2,0 m
• budynek bez izolacji – 5,0 m
  
  5. zalecane jest również wykonanie przelewu
  
  

Minimalne odległości systemu do rozsączania wody deszczowej wynoszą:

1. 3 m od drzew 
2. 2 m od granicy działki, drogi publicznej lub chodnika przy ulicy
3. 1,5 m od rurociągów gazowych i wodociągowych
4. 0,8 m od kabli elektrycznych
5. 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych

Warto również pamiętać, że bezpieczne odległości zależą w dużym stopniu od wodoprzepuszczalności gruntu i kierunku przepływu wód gruntowych.

Jeżeli grunty są nieprzepuszczalne czy występuje wysoki poziom wody gruntowej, wybór powinien paść na zbiornik retencyjny.

Przygotowanie wykopu

Prace instalacyjne należy wykonać zgodnie ze sztuką budowlaną z uwzględnieniem wymagań norm PN-EN 1610, PN-EN 1046 oraz obowiązujących przepisów BHP. Wymiar wykopu zależy od: wymiaru zbiornika, zagłębienia króćca dolotowego i przykrycia zbiornika, rodzaju i grubości podsypki, poziomu wody gruntowej, innych uwarunkowań takich jak np. obciążenie od ruchu. Systemy zbiorników skrzynkowych można instalować w terenach obciążonych ruchem drogowym. Minimalne przykrycie w zależności od rodzaju skrzynek jest różna - minimalnie wynosi 0,7 m dla skrzynek Wavin Q-BB dla obciążenia SLW 60. Dla terenów nieobciążonych ruchem drogowym wielkość ta nie powinna być mniejsza niż 0,3 m. Szerokość wykopu jest większa od szerokości zbiornika o wielkość umożliwiającą pracę sprzętu i wynosi zazwyczaj 400 – 500 mm z każdej strony. Dno wykopu powinno być jednolite, płaskie, gładkie i bez wystających punktów i ostrych progów. W większości wypadków nie wykonuje się spadku. Tam, gdzie potrzebne jest pogłębienie wykopu ze względu na skały, kostki brukowe lub twarde płyty, zaleca się, aby wymieniony materiał był taki sam jak dla materiału  podsypki.

Podsypka 

Dla zbiornika retencyjnego wysokość podsypki powinna być określona w dokumentacji projektowej (wysokość ta jest zróżnicowana - przy gruntach dobrze przepuszczalnych zalecana podsypka przez  Wavin to minimum 15-20 cm). Podsypkę wykonuje się z piasku. 


Wykonanie podsypki dla zbiornika retencyjnego

Dla sytemu retencyjno-rozsączającego wysokość podsypki powinna również być określona w dokumentacji projektowej (wysokość ta jest zróżnicowana - przy gruntach dobrze przepuszczalnych zalecana podsypka przez Wavin to 40 cm).  Materiał podsypki powinien być bardziej wodoprzepuszczalny niż grunt.  Zazwyczaj podsypkę wykonuje się ze żwiru o granulacji 8-16 mm lub 16-32 mm, który poddaje się wygładzaniu i zagęszczaniu.


Wykonanie podsypki dla zbiornika retencyjno - rozsączającego

Stopień zagęszczenia zależy od rodzaju nawierzchni i wynosi: min. 92% Proctora dla terenów zielonych i min. 95% Proctora dla terenów obciążonych ruchem. Wszystkie prace montażowe należy prowadzić na podłożu suchym, w temperaturach dodatnich, do miejsca prowadzenia robót nie może napływać woda. 

Króćce dopływowe/odpływowe oraz odpowietrzające

Należy zachować szczególną ostrożność w celu zapewnienia ciągłego podtrzymywania rury wlotowej / wylotowej na całej swojej długości. Szczególną uwagę należy zwrócić na zagęszczanie  gruntu wokół rury wlotowej / wylotowej. Rura wlotowa powinna być instalowana z minimalnym nachyleniem lub bez nachylenia. Zapewnienie odpowietrzenia zbiornika jest bardzo ważne, gdyż umożliwia prawidłowe wypełnienie zbiornika szczególnie podczas deszczów nawalnych. Króćce odpowietrzające montuje się w górnej części zbiornika a następnie za pomocą rur i kształtek kanalizacji zewnętrznej wyprowadza się ponad teren (0,5 m) i kończy kominkiem wentylacyjnym. Takie rozwiązanie uniemożliwia dostawanie się zanieczyszczeń bezpośrednio z terenu (jest to możliwe w przypadku zastosowania  studzienek ze zwieńczeniami z włazami wentylowanymi). Z drugiej strony światło wywiewki jest otwarte, niczym nieograniczone.  Miejsce powinno być tak dobrane aby uniemożliwić uszkodzenie kominka (np. ozdobne drzewa iglaste). 

Instalowanie geowłókniny i/lub geomembrany

Instalacja powinna być wykonana w suchych warunkach bez dopływu wody do wykopu. Jeśli woda jest obecna, należy zainstalować odpowiednie systemy do odprowadzania wody napływającej podczas instalacji, wypełnienia i zagęszczania wykupu.

Zbiorniki retencyjno – rozsączające.

Geowłóknina służy jako ochrona skrzynek retencyjno-rozsączających przed zamuleniem otaczającego je gruntu. Z tego względu podczas montażu należy zwrócić szczególną uwagę na to, żeby geowłóknina została ułożona z odpowiednimi zakładkami, bez rozdarć i otworów. Należy chronić geowłókninę od zabrudzeń spowodowanych „brudnym montażem” np. od niewyczyszczonych butów. 

Geowłókninę układa się na warstwie podsypki żwirowej oraz na ścianach bocznych systemu, a następnie, po zakończeniu montażu także na górze zbiornika. 

Kolejne arkusze geowłókniny winny się nakładać na min. 20-30 cm. Po zamontowaniu instalacji ze skrzynek retencyjno-rozsączających jest ona całkowicie opakowywana geowłókniną. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, żeby nie pozostawić miejsc nieosłoniętych od występującej warstwy gruntu, aby moduł skrzynek był trwale zabezpieczony przed zamuleniem. 

Zbiornik retencyjno – rozsączający zabezpieczony geowłókniną 

 

Zbiorniki retencyjne

Jeśli stosuje się ochronę z geowłókniny, należy ją umieścić na podsypce i na bokach wykopu. Geowłóknina może być stosowana w celu ochrony geomembrany podczas montażu,  wypełniania i zagęszczania (zewnętrzna warstwa geowłókniny) oraz podczas serwisowania (wewnętrzna warstwa geowłókniny). Zaleca się użycie  geowłókniny zgodną z wytycznymi dostawcy systemu. Daje to gwarancję efektywnej pracy systemu jako całości.  Następnie umieszcza się geomembranę na wierzchu geowłókniny na spodzie i na bokach wykopu. Geomembrana jest potrzebna do utworzenia wodoszczelnego zbiornika.

Mogą być użyte geomembrany z HDPE, EPDM, PP lub PVC.  Minimalna grubość i wymagane właściwości mechaniczne geomembrany powinny zostać określone przez projektanta przy uwzględnieniu  naprężeń od  gruntu,  jednak nie powinna być ona mniejsza niż 1,5mm. Geomembrana i jej instalacja są zgodne z lokalnymi wymaganiami i instrukcjami producenta.

Złącza w geomembranie powinny być szczelnie zamknięte zgodnie z instrukcjami dostawcy geomembrany w zależności od rodzaju stosowanych materiałów. Możliwe techniki to zgrzewanie gorące, spoiwa, taśmy klejące lub uszczelnienie mechaniczne. Wloty i wyloty rurociągów powinny być również zabezpieczone za pomocą  odpowiednich środków.  Zbiorniki z geomembranami nie powinny być instalowane podczas opadów deszczu, ponieważ istnieje ryzyko, że skrzynki mogą unosić się i stać się nierówne. Takie przesunięcie nie jest dopuszczalne, ponieważ może to negatywnie wpłynąć na konstrukcję zbiornika.

 

 

Układanie geowłókniny i geomembrany na zbiorniku retencyjnym  

  

Układanie skrzynek w wykopie

Dla typowej instalacji skrzynki zaczynamy  układać pod kątem prostym utworzonym przez dwie linie. Linie wyznaczone są przez linki i patyki.  Najpierw układaj najdłuższy rząd, a następnie kolejne boczne rzędy. Zalecane jest układanie skrzynek na „cegiełkę”, co wpływa na poprawę sztywności i wytrzymałości zbiornika.  W niektórych typach skrzynek wymagane jest zastosowanie  klipsów i/lub rurek w celu zabezpieczenia skrzynek  przed przesuwaniem. W razie potrzeby instaluje się akcesoria  (np. płyty zaślepiające otwory wlotowe i wyloty).  Instalację wykonuje się  zgodnie z wytycznymi producenta. Przed zamknięciem systemu geowłókniną należy wykonać niezbędne przygotowanie do późniejszej instalacji przyłączy wentylacyjnych i dostępu na powierzchniach czołowych zbiornika.


Wyznaczenia linii układania skrzynek 

Wypełnienie wykopu

Wykop dookoła zasypujemy takim samym materiałem jak materiał podsypki, wielkość obsypki  jest również analogiczna co do wielkości podsypki  (nie należy stosować żwiru o ostrych krawędziach). 

Na wierzchu zbiornika zbudowanego ze skrzynek należy przewidzieć zasypkę piaskową o wysokości 0,2m. Dopuszcza się także użycie gruntu rodzimego, przebranego – bez ostrych krawędzi. 

Pierwsze 50 cm należy zagęszczać ręcznie za pomocą ubijaków wibracyjnych lub wibratorów płytowych (do 200 kg), a następnie tak samo kolejne warstwy - do wysokości 1,0 m. Powyżej tej wysokości możliwe jest zagęszczanie mechaniczne.

Zagęszczanie gruntu nad systemami skrzynek należy przeprowadzać warstwami co 0,3-0,4m. 

Zagęszczenia obsypki wokół zbiornika

Tabela porównawcza