Zijn steden bereid om de vroeger genegeerde bronnen van infectieziekten aan te pakken wanneer de volgende pandemie toeslaat?
In een flatgebouw in Hong Kong kwamen in het voorjaar van 2003 42 mensen van de 329 geïnfecteerde om het leven door een infectieziekte. Het desbetreffende flatgebouw - Amoy Gardens - was het epicentrum van de SARS-uitbraak. Bijna een vijfde van alle geregistreerde SARS-gevallen en sterfgevallen in Hong Kong was afkomstig uit dit flatgebouw.
Vandaag de dag houden we rekening met de coronavirusstam (SARS-CoV-2), die sterk lijkt op de stam die in 2003 42 Amoy Gardens-bewoners heeft gedood. Hiermee geloven we het verleden als referentie te kunnen gebruiken om toekomstige pandemie reacties in dichtbevolkte stedelijke gebieden zoals Hong Kong te voorspellen.
Waar gebrekkige riolering voor problemen zorgt
We nemen vaak simpele dingen die ons leven comfortabeler maken als vanzelfsprekend aan. We gaan ervan uit dat de lichten aangaan als we de schakelaar omdraaien. We gaan ervan uit dat de oven opwarmt als we aan de knop draaien. We gaan ervan uit dat de rookmelder afgaat bij brand.
Misschien wel meer dan elk ander belangrijk aspect van het moderne leven, beschouwen we riolering en loodgieterswerk - dat allerlei soorten vloeistoffen rond onze woningen, gebouwen en steden transporteert - als vanzelfsprekend.
De etymologie van het Engelse woord voor loodgieterswerk - plumbing - komt voort uit het materiaal dat werd gebruikt om pijpen te bouwen in het Romeinse rijk. Plumbing is afgeleid van het Latijnse woord voor lood: plumbum. Tegenwoordig weten we dat lood een uiterst gevaarlijke stof is die vaak ernstige gezondheidsproblemen in het menselijk lichaam veroorzaakt. Het is een reminder dat wanneer loodgieterswerk verkeerd wordt uitgevoerd, er dingen heel erg verkeerd kunnen gaan.
Vóór de industriële revolutie was gebrekkige riolering niet zo problematisch, aangezien de steden niet zo druk waren als tegenwoordig. Industrialisatie bracht een dichte overbevolking met zich mee, wat in onvoorbereide steden zoals New York en Londen, weer resulteerde in een frequente verspreiding van ziekten zoals de pokken en buiktyfus. Hong Kong kreeg in 2003 te maken met de catastrofale gevolgen van slecht loodgieterswerk.
Virussen die de normale ademhaling belemmeren of aantasten, zoals SARS, verspreiden zich meestal via direct persoonlijk contact. Deze virussen verspreiden zich ook op andere manieren. Defecte leidingen kunnen in hoge gebouwen, zoals Amoy Gardens, virusoverdracht zonder direct contact mogelijk maken. Kapotte leidingen kunnen virusdeeltjes - vaak aerosolen genoemd - de ademruimte geven die ze nodig hebben om zich te verspreiden.
De mogelijkheid voor overdracht van het coronavirus via riolering is wetenschappelijk geverifieerd. Vier onderzoekers publiceerden de resultaten van een experiment in 2017 met een volledige testopstelling voor afvalwaterleidingen van twee verdiepingen. Aërosol-ziekteverwekkers werden op beide verdiepingen in de lucht aangetroffen en de druppeltjes vervuilden zelfs oppervlakken zowel in de kamers als in het leidingsysteem zelf.
Hoe gebrekkig loodgieterswerk kan leiden tot uitbraken van ziekten:
Wat gebeurt er? Leidingen hebben meestal een U-vormige, met water gevulde sifon (vaak een U-bocht of U-sifon genoemd) die voorkomt dat vloeistoffen en geuren terug omhoog komen. Door lekkage en andere gebreken aan de waterleidingen kunnen de leidingen te open blijven, waardoor vervuilde lucht vrij kan circuleren en aan bewoners kan worden blootgesteld.
Het risico op deze vrije circulatie wordt verhoogd tijdens een gebeurtenis als een pandemie die mensen in hun woningen opsluit en ziekenhuizen overbelast met zieke patiënten. Door de herverdeling van menselijke activiteit kunnen die U-bochten overbelasten worden door veelvuldig gebruik, wat mogelijk kan leiden tot gesprongen waterafdichtingen die normaliter recirculatie van verontreinigd water mogelijk maken. Overigens kan onderbenutting van de riolering door diezelfde herverdeling van menselijke activiteit ook leiden tot verdamping van het water in U-bochten, waardoor de leidingen niet meer goed werken.
Volgens een onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) veroorzaakten lekkende wateraansluitingen de uitbraak in Amoy Gardens in 2003. De WHO ontdekte dat wanneer bewoners diarree hadden in de toiletten van het gebouw, virusdeeltjes in de lucht zich van het ene appartement naar het andere konden verspreiden.
"Als de badkamer in gebruik was, met de deur gesloten en de afzuigventilator ingeschakeld, kon er negatieve druk zijn die besmette druppeltjes in de badkamer zuigt", aldus Yeoh Eng-kiong, Hong Kong's secretaris voor Gezondheid, Welzijn en Voedsel toentertijd volgens de Washington Post. "Verontreinigde druppels kunnen dan op verschillende oppervlakken achterblijven, zoals vloermatten, handdoeken, toiletartikelen en andere badkamerbenodigdheden."
In een leegstaand appartement in een aparte hoogbouw, niet ver van Hong Kong, gebeurde het opnieuw tijdens de beginfase van de COVID-19-pandemie en in een volledig bewoond flatgebouw in Hong Kong gebeurde het waarschijnlijk ook. Een 62-jarige vrouw werd de tweede persoon in het gebouw die besmet werd met COVID-19; de eerste persoon woonde 10 verdiepingen boven haar, waardoor de vraag zich opdringt hoe het coronavirus zich heeft kunnen verspreiden zonder direct persoonlijk contact.
De waarschijnlijke boosdoener? De riolering.
De vraag is niet of, maar wanneer het volgende COVID-virus van zich laat horen
De vraag of een pandemie al dan niet opnieuw zal toeslaan, is geen ‘of’ vraag. Het is een ‘wanneer’ vraag. In een rapport, gepubliceerd in augustus 2020 in het tijdschrift Cell, voorspelden Dr. Anthony Fauci en epidemioloog David Morens - oude collega's van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) - het begin van een zogenaamd "pandemietijdperk" voor de mensheid, grotendeels gedreven door ontbossing, overbevolkte steden en (veelal aziatische) wet markets waar exotische en ongewone dode en levende dieren worden verhandeld.
Fauci en Morens beschouwen de aantasting van het milieu dan ook "de belangrijkste bepalende factor van het ontstaan van ziekten" in de 21e eeuw. De twee experts op het gebied van infectieziekten adviseren om de COVID-19-pandemie te gebruiken als leidraad voor toekomstige reacties op pandemieën.
Experts vertelden aan BuzzFeed dat dit een gouden kans is om de huidige aanpak van de behandeling van elke pandemie - H1N1 in 2009, Ebola in 2014 en COVID-19 onder de vele recente voorbeelden - te heroverwegen. In plaats van eenmalige noodsituaties, zijn deze pandemieën een voortdurende dreiging voor de volksgezondheid die preventieve behandeling nodig hebben. In die hoedanigheid moeten steden COVID zien als een wake-up call om waakzaam te blijven en als een kans om lessen uit te trekken voor de toekomst.
Misschien is de beste beleidskeuze die steden kunnen maken een creatie van een scheiding tussen stedelijke en wilde ruimtes. Dit lijkt contra-intuïtief, want is het niet fout om menselijke activiteiten los te koppelen van natuurlijke activiteiten en opzettelijk mensen te scheiden van de natuurlijke wereld?
Over het algemeen klopt bovenstaande, maar 75% van 's werelds nieuw opkomende infectieziekten zijn zoönotisch. Dat wil zeggen dat ze zich van dieren op mensen verspreiden. Daarom moeten we streven naar het cultiveren van natuurlijke groene ruimtes. Stadsbewoners moeten in staat gesteld worden zich weer in contact te brengen met de natuur, zoals Danny Schleien elders in juni schreef. Tegelijkertijd moeten de grenzen behouden worden met echt wilde habitats waar overdraagbare ziekten op de loer liggen die zich verschuilen in de lichamen van wezens die normaalgesproken minimaal contact hebben met mensen.
Het aan banden leggen van het ziekteverspreidende vermogen van wet markets en ontboste gebieden is belangrijk. Desalniettemin is dit slechts een eerste verdedigingslinie. In dichtbevolkte steden moeten we bij een goede planning en in de ontwerpfase, rekening houden met het serieuze vooruitzicht van de toekomstige verspreiding van ziekten. Ook moet er een stedelijke omgeving worden ontworpen die dusdanig is ingericht om beter om te kunnen gaan met alles wat de natuur op ons pad kan brengen.
In druk bevolkte hoogbouw, zoals Amoy Gardens, begint die inspanning met de verborgen infrastructuur die we vaak als vanzelfsprekend beschouwen, zoals riolering.
De oplossing voor de kapotte wateraansluitingen in Amoy Gardens is zowel eenvoudig als kosteneffectief. Goedgekeurde en gecertificeerde sanitaire waterkleppen moeten U-bochten vervangen in zowel nieuwbouw als bestaande constructie.
Deze kleppen, die zowel droog als luchtdicht zijn (in tegenstelling tot hun U-vormige tegenhangers), voorkomen drukschommelingen die aerosolen de ademruimte kunnen geven die ze nodig hebben om zich te verspreiden. De watervrije sifons verbeteren de effectiviteit van leidingsystemen aanzienlijk, maar ze kunnen ook voor andere doeleinden worden gebruikt zoals boilers en airconditioningsystemen.
Niettemin is er, net als bij andere gebieden waar een betere infrastructuur levens kan redden, zowel tijd als geld nodig om mensen te beschermen. Nu de hele wereld de verwoestende gevolgen heeft ondervonden van een wereldwijde pandemie die wordt ontketend door een slechte infrastructuur en een slecht ontwerp, rest alleen nog de vraag; welke prijs zijn mensen bereid te betalen om in de toekomst veilig en gezond te blijven?
Conclusie
Eén cruciale les die we geleerd hebben van de uitbraak van Amoy Gardens is: het mes snijdt aan twee kanten als men achteloos omgaat met menselijke contact. De grootste aantrekkingskracht van dichtbevolkte stedelijke gebieden zoals Hong Kong is hun vitaliteit en energie, die voortkomt uit de samenkomst van verschillende soorten mensen.
Des te meer steden dichter bevolkt worden, des te meer steden het dunne koord moeten bewandelen tussen mensen dichter bij elkaar brengen en ze veilig houden. Defecte riolering is slechts één voorbeeld van waar het stadsleven mis kan gaan. Met een slimmer ontwerp hoeft dat niet te gebeuren - en zou het ook niet moeten gebeuren.
Bron:
Dit artikel is vertaald, klik hier voor het originele Medium artikel geschreven door Danny Schleien
